Czym jest gotowość szkolna
Idąc do szkoły dziecko rozpoczyna nowy etap swojego rozwoju – staje przed wielkim wyzwaniem, bowiem będzie musiało nie tylko przyswajać dużo nowych wiadomości, ale także będzie musiało nauczyć się funkcjonowania w zupełnie nowym i nieznanym dla niego środowisku.
Dotąd dla dziecka podstawową formą aktywności oraz uczenia się o świecie była zabawa. Szkoła wymaga jednak od dziecka zmiany – przestawienia się na inny tryb: siedzenia w ławce, systematyczne zajęcia, ustalane zasady pracy oraz uczenie się pod kierunkiem dorosłego, który ma jasno określone wymagania. Dodatkowo dziecko staje się także członkiem społeczności, czyli swojej klasy, gdzie ma określoną rolę i obowiązki. Dziecko musi się więc wykazać odpornością – na wysiłek fizyczny, umysłowy ale także na napięcie emocjonalne (związane z sytuacją oceniania, rywalizacji, respektowania szkolnych reguł i zasad).
Początkowo może nas to przytłoczyć, ale mimo, iż pierwsze chwile w szkolnej ławce mogą być dla dziecka stresujące, to jednocześnie są też ważne i bardzo potrzebne. Stanowią dla dziecka wyzwanie rozwojowe – początkowo jest to tzw. „sytuacja trudna”, ale poradzenie sobie z nią umożliwia dalszy rozwój i pozwala zdobywać nowe umiejętności.
Należy jednak pamiętać że, aby pójście do szkoły było dla dziecka rozwijające powinno nastąpić we właściwym momencie – wtedy, gdy jest w pełni dojrzałe do tego, by sprostać nowym wymaganiom i obowiązkom, czyli gdy dziecko posiada odpowiedni stopień rozwoju:
- fizycznego (to ogólna sprawność organizmu i zdrowie dziecka, gdyż uczeń musi mieć odpowiedni zasób sił fizycznych i być odporny na zmęczenie);
- umysłowego (dziecko jest zaciekawienie nauką, chętnie interesuje się czynnościami związanymi z poznawaniem literek, czytaniem, pisaniem, liczeniem, a także potrafi przez dłuższy czas skupić uwagę na jednej czynności);
- emocjonalno – społecznego (dziecko prawidłowo nawiązuje kontakty zarówno z dorosłymi, jak i z rówieśnikami, potrafi działać w grupie, przestrzegać ustalonych zasad oraz zawartych umów, jest zdyscyplinowane i samodzielne).
W osiągnięciu gotowości szkolnej dziecku można dziecku pomóc. Jak? Zapewniając mu możliwość ćwiczenia tych umiejętności, które będą mu potrzebne w szkole, a nie ma ich jeszcze do końca opanowanych. Ćwiczmy pamięć, spostrzeganie oraz rozumowanie, wykorzystując do tego najlepiej sytuacje dnia codziennego: zabawę, spacery, wspólne czytanie, gry planszowe. Warto dziecku zapewnić dużo ruchu zwłaszcza w towarzystwie rówieśników, a także uczmy je właściwych zachowań wprowadzając jasne zasady. Dzięki temu dziecku z pewnością będzie łatwiej poradzić sobie w szkole – wśród kolegów i nauczycieli.
Natomiast jeżeli mamy wątpliwości czy nasze dziecko odnajdzie się w szkole, możemy dokonać profesjonalnej oceny dojrzałości szkolnej dziecka u psychologa.
Opracowanie: Justyna Maciejak - psycholog szkolny